Παιδιά – συνοδεύοντάς τα με χαρά

Η χαρά δημιουργείται μέσα από την επαφή μας με ανθρώπους αλλά και τα άλλα πλάσματα, μέσω της επαφής με τη γη, τον ουρανό, τη θάλασσα, την τέχνη αλλά μία από τις μεγαλύτερες χαρές έρχεται μέσα από την επαφή με τα παιδιά.

Τα μωρά ξυπνούν μέσα μας δέος και σεβασμό. Κρατώντας ένα μωρό στην αγκαλιά μας συνδέει με το Μυστήριο της Δημιουργίας. Η αθώα εμπιστοσύνη του ύπνου του ξυπνά τα βαθύτερα αισθήματά μας για προστασία και φροντίδα. Η περιέργεια των μεγάλων ανοιχτών ματιών του και οι αστείες γκριμάτσες που κοιτούν τον ατελείωτο, άγνωστο κόσμο, μας ανοίγουν μια πόρτα στο σύμπαν. Κι όταν αυτά τα μικρά δαχτυλάκια πιάνουν σφιχτά τα δάχτυλά μας, όταν λάμπει το πρόσωπό του από ένα γέλιο, αναπηδά η καρδιά από χαρά σαν δελφίνι. Τα μωρά έρχονται στον κόσμο όλο εμπιστοσύνη και με τη σιγουριά ότι είναι προστατευμένα, ότι έχουν τροφή, ζεστασιά και αγάπη.

Για να προστατέψουμε αυτή την εμπιστοσύνη αρκεί μόνο ν’ ανταποκριθούμε στην πίστη του μωρού. Όταν απομακρύνουμε το μωρό από τη μητέρα του, κλονίζουμε αυτή την εμπιστοσύνη. Όταν το μωρό δεν αναπαύεται στο στήθος της μητέρας και δεν νιώθει τη ζεστασιά της, δεν ακούει τον οικείο ήχο της καρδιάς της και δεν πίνει το γάλα της όταν πεινάει, κλονίζονται οι προσδοκίες εκατομμυρίων ετών καταγραμμένες στον γενετικό κώδικα.

Ας υποθέσουμε ότι το μωρό γεννιέται σπίτι του ή σ’ ένα πολύ προχωρημένο νοσοκομείο όπου το μωρό δίνεται στη μητέρα αμέσως μετά τον τοκετό. Η εμπιστοσύνη παραμένει. Αλλά αμέσως μετά το βάζουν σ’ ένα παιδικό κρεβατάκι. Το μωρό θέλει αγκαλιές και χάδια αλλά ξαφνικά είναι μόνο και κοιτά τον κόσμο μέσα από τα κάγκελα. Ήδη στη φυλακή! Και δεν ξέρει καν τι έκανε λάθος!

Πότε μπορεί να βιώσει ένα μωρό για πρώτη φορά να είναι μόνο; Όταν είναι αρκετά μεγάλο, ανεξάρτητο και με αρκετή περιέργεια ώστε να μπορεί να μπουσουλήσει. Στην αρχή προσπαθεί να απομακρυνθεί λίγο και ξαναγυρίζει πίσω. Όταν νιώσει σιγουριά θ’ απομακρυνθεί λίγο περισσότερο. Και ο γονιός: παραμένει κοντά, παραμένει προσεγγίσιμος και το επιτρέπει. Αυτός είναι ο δρόμος της εμπιστοσύνης.

Μία άλλη αναγκαία ποιότητα για τους «συνοδούς» των παιδιών είναι ο σεβασμός. Ο σεβασμός δεν μπορεί να εκβιαστεί. Ούτε μπορούμε να τον απαιτήσουμε. Αν τον απαιτήσουμε, θα λάβουμε όχι σεβασμό αλλά ίσως φόβο ή υποτίμηση ή κρυμμένη εξέγερση. 

Ο σεβασμός, όπως και η εμπιστοσύνη όπως και η περιέργεια, έρχονται από μέσα μας. Αν θέλουμε τα παιδιά μας να σέβονται τους άλλους, χρειάζεται εμείς να σεβόμαστε τα παιδιά μας, τους συντρόφους μας, τους γονείς μας, τους φίλους μας.

Όταν αγαπάμε τα παιδιά μας, όταν τα εμπιστευόμαστε και τα σεβόμαστε, τους δείχνουμε αυτήν την αγάπη, την εμπιστοσύνη και το σεβασμό. Όταν αποδεχόμαστε τα παιδιά μας ως ένα θαύμα της δημιουργίας, τους μεταδίδουμε αποδοχή και σεβασμό. Τα παιδιά δεν χρειάζονται πολλές συμβουλές και διδασκαλίες. Μαθαίνουν καλύτερα όταν δεν τα διδάσκουμε. Μαθαίνουν μέσα από μίμηση προσώπων, όπως και όλα τα άλλα θηλαστικά. Εμείς οι ενήλικες το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι ν’ ανάψουμε τη φλόγα για το ενδιαφέρον τους.

Οι άνθρωποι είναι όντα με ατέλειωτη περιέργεια

Όταν δεν επιτρέπεται σε ένα μωρό να ανακαλύψει τον κόσμο, και μένει φυλακισμένο στο κρεβατάκι του κι όταν πάει να πιάνει κάτι ακούει «όχι», «όχι», αρχίζει να θυμώνει και βάζει ακόμη περισσότερη ενέργεια, κλαίει και προσπαθεί να το πιάσει. Ο ενήλικας τότε σοβαρεύει ακόμη πιο πολύ. Ας το δούμε από την πλευρά του μωρού. Έρχεται κάποιος 10 φορές πιο μεγάλος από σένα και σε εμποδίζει κάθε σου κίνηση. Τι κόσμος είναι αυτός; Είναι καλύτερα να απομακρύνουμε από το χώρο ό,τι μπορεί να είναι επικίνδυνο ή αντικείμενα αξίας. Αλλά ας μην απομακρύνουμε και κάθε τι που έχει ενδιαφέρον και μπορεί να ξυπνήσει τη περιέργεια, γιατί τότε θα μετατρέψουμε όλο το σπίτι σε φυλακή με αποτέλεσμα το μωρό να χάσει κάθε ενδιαφέρον.

Όταν δωθεί χώρος στη φυσική περιέργεια ενός ανθρώπου, τότε προωθείται εκπληκτικά η διαδικασία της μάθησης. Δείτε πόσο γρήγορα αρχίζουν να μαθαίνουν να μιλούν, μία, δύο, τρεις γλώσσες αναλόγως με το περιβάλλον που μεγαλώνουν.

Έτσι λειτουργεί η δημιουργία. Τροφοδοτείται με αγάπη και συμμετοχή, ενθαρρύνεται με ενήλικες που είναι συνδεδεμένοι και παρόντες όταν τους χρειάζεται, και ενδυναμώνεται με την περιέργειά του, έτσι αναπτύσσονται τα παιδιά σε δυνατούς και δημιουργικούς ενήλικες που θα δωρίσουν με τη σειρά τους στα παιδιά τους φροντίδα και αναγνώριση. Αυτός είναι ο δρόμος της εμπιστοσύνης.

Γονείς

Οι γονείς είναι απομονωμένοι και χωρίς υποστήριξη αλλά έχουν το καθήκον και την ευθύνη για την ανατροφή και τη συμπεριφορά των παιδιών τους. Οι γονείς φοβούνται να πάρουν μαζί τους τα παιδιά τους – στα περισσότερα μέρη τα παιδιά είναι ανεπιθύμητα. Δεν έχουν καμία θέση εκεί που εργάζονται οι γονείς τους και αν κάπου μπορούν να ανεχθούν τα παιδιά υπάρχουν αυστηροί κανόνες.

Πάνε για δουλειά και το ονομάζουν «καριέρα» αλλά το σπίτι και τα παιδιά δεν σημαίνουν τίποτα. Σε μια κοινωνία όπου οι αξίες της τιμούν το χρήμα και τη φήμη αλλά η φροντίδα των παιδιών ούτε πληρώνεται ούτε αξιολογείται, οι γονείς μετατρέπονται σε μια καταπιεσμένη ομάδα.

Ο κόσμος δεν χωρίζεται σε έναν κόσμο των παιδιών και έναν κόσμο των ενηλίκων.

Πρέπει να προστατέψουμε τα παιδιά μας από την πρώτη στιγμή της σύλληψης, από κάθε καταπίεση. Χρειάζεται να προστατέψουμε τις μητέρες από ένα ανασφαλές, ασταθές περιβάλλον. Χρειάζεται να προετοιμάσουμε για τα μωρά μας ένα κανάλι τοκετού που να είναι όσο το δυνατό πιο συνειδητό και όμορφο γίνεται. Χρειάζεται να προστατέψουμε τα μωρά από τις επώδυνες συνέπειες του χωρισμού και της απομόνωσης. Ο πολιτισμός μας απομακρύνει τα μωρά από τις μητέρες τους, τα χώνει σε θερμοκοιτίδες στα νοσοκομεία, μετά σε ξεχωριστά κρεβατάκια και αργότερα σε χωριστά δωμάτια. Όταν αρχίζουν να μπουσουλάνε, φυλακίζονται σε παρκοκρέβατα. Αργότερα στέλνονται σχολείο, κάθονται σε ξεχωριστά γραφειάκια και κάνουν αυτά που τους λένε, αντιγραφή, μαθήματα που θέλει αυτή η κοινωνία να μάθουν. Μαθαίνουν τον τρόπο ζωής αυτής της κοινωνίας, έναν τρόπο ζωής που καταστρέφει τη γη, την ειρήνη, την αγάπη. Μαθαίνουν να ανταγωνίζονται το ένα το άλλο και να φοβούνται το ένα το άλλο, αντί να αλληλοβοηθιούνται, να μοιράζονται και να συνεργάζονται. Μαθαίνουν σωβινισμό, ρατσισμό, σεξισμό και καταναλωτισμό. Μαθαίνουν ότι η φύση είναι εχθρική και πρέπει να κυριαρχηθεί από τον άνθρωπο.