Σοσιοκρατία
Η Σοσιοκρατική Μέθοδος της Κυκλικής Οργάνωσης
Γιατί Υπάρχει η Σοσιοκρατία
Ο άνθρωπος είναι ένα ον που δημιουργεί σχέσεις και προσανατολίζεται όχι τόσο στον ανταγωνισμό όσο στη συνεργασία. Η “Σοσιοκρατική μέθοδος της κυκλικής οργάνωσης (ΣKM)“ προσφέρει για κάθε συνεύρεση ανθρώπων – στην οικογένεια ή άλλες κοινότητες, σε εταιρίες ή οργανώσεις – έναν βοηθητικό χώρο, ώστε να συντονίζονται και να αντιμετωπίζονται ισότιμα και αποτελεσματικά οι ατομικές επιδιώξεις. Η ΣKM είναι ένα δυναμικό μοντέλο οργάνωσης ώστε να μπορέσουμε να πάρουμε από κοινού αποδοτικές αποφάσεις και να επιτύχουμε τον επιδιωκόμενο στόχο εφαρμόζοντας τις συλλογικά ειλειμμένες αποφάσεις.
Σοσιοκρατία σημαίνει: “Αποφασίζουμε μαζί“
Η επιτυχία κάθε εγχειρήματος ή Project βρίσκεται στα χέρια όλων των συμμετεχόντων. Όσο καλύτερα συνεργάζονται μεταξύ τους, τόσο πιο αποδοτικά δηλ. επιτυχημένα θα είναι τα αποτελέσματα. Τα σοσιοκρατικά μοντέλα υποστηρίζουν τις κοινές αποφάσεις, ώστε να πραγματοποιηθεί ο κοινός στόχος – και είναι γι αυτό το λόγο το οργανωτικό μοντέλο του μέλλοντος. - Barbara Strauch
Η Ιστορία της Σοσιοκρατίας
Η Σοσιοκρατία έχει μια μακριά ιστορία: Ο όρος προέρχεται από το λατινικό Socius (κοινωνός) και το αρχαίο ελληνικό ρήμα κρατείν (κυβερνώ). Αρχικά χρησιμοποιήθηκε από το Γάλλο φιλόσοφο Auguste Comte, τον ιδρυτή της μοντέρνας Κοινωνιολογίας, στα μέσα του 19ου αιώνα. Κατόπιν χρησιμοποιήθηκε από τον οικονομολόγο John Stuart Mill και αργότερα τον χρησιμοποίησε η κοινωνιολόγος Mary Parker Follett. Όμως, πρακτικά το σοσιοκρατικό μοντέλο εξελίχθηκε από τον Ολλανδό παιδαγωγό Kees Boeke. Ο Boeke, ένας κουάκερος, που βλέπει στο χρήμα κάθε τι κακό, είναι πεπεισμένος ότι η Δημοκρατία έχει απογοητεύσει τις ελπίδες των ανθρώπων. Ανέπτυξε έτσι ένα σύστημα ισοτιμίας και συναίνεσης και το εφάρμοσε στο σχολείο Werksplaats Kindergemeenschap.
Η “Σοσιοκρατική μέθοδος της κυκλικής οργάνωσης ΣKM“ αναπτύχθηκε παραπέρα από τον Ολλανδό Gerard Endenburg και αυτή τη στιγμή εφαρμόζεται στις ΗΠΑ, στον Καναδά, τη Βραζιλία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, τη Μ. Βρετανία, την Αυστραλία, την Ελβετία, τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ολλανδία από χιλιάδες οργανώσεις, εταιρίες και ΜΚΟ.
Πολιτισμική αλλαγή
“Η Σοσιοκρατία δε γνωρίζει νικητές και χαμένους, μόνο λύσεις”, λέει ο Gerard Endenburg. Κάποιοι από σας ίσως έχουν ήδη ακούσει τη λέξη “Σοσιοκρατία“. Με τη Σοσιοκρατία μετατρέπουμε τη Δημοκρατία σε μια πολύχρωμη κοινωνία, φέρνουμε τη συνεργασία και τη συμμετοχή σε όλους τους τομείς της ζωής, στις εταιρίες, στην εκπαίδευση και στην πολιτική. Έτσι ξεκινά μια βαθιά πολιτισμική αλλαγή μέσα μας και στις σχέσεις μας. Με τη Σοσιοκρατία μαθαίνουμε πώς μπορεί να λειτουργήσει το να συναποφασίζουμε, πώς μπορεί να δημιουργηθεί με αυτόν τον τρόπο αυτοοργάνωση και πώς αυτό συνεισφέρει στην αύξηση του δυναμικού μας. Η Σοσιοκρατία είναι μία δυνατότητα να εφαρμόσουμε τη συνεργασία πολύ πρακτικά και εκεί που εμφανίζονται προβλήματα να επεξεργαστούμε μαζί τις λύσεις.
Στη Σοσιοκρατία είναι πολύ σημαντική η ισοτιμία όλων των συμμετεχόντων στη λήψη των αποφάσεων. “Συμμετέχοντες” είναι όλοι οι άνθρωποι που επηρεάζονται από τις συνέπειες των αποφάσεων. Ο Kees Boeke ονόμασε τη Σοσιοκρατία: “Sociocracy, Democracy as it might be.” (“Σοσιοκρατία, η Δημοκρατία όπως θα ‘πρεπε να είναι”) Δεν αποφασίζουν οι θέσεις και οι τίτλοι, αλλά τα επιχειρήματα. Όχι η εξουσία αλλά η κατανόηση και η εξειδίκευση. Κάθε αποψη είναι πολύτιμη. Ο καθένας μπορεί να γίνει τα πάντα, να λάβει κάθε θέση μέσα στην οργάνωση. Το ρητό του Endenburgs είναι: “Η Σοσιοκρατία ζει από την αναγνώριση του ατόμου. Δε γνωρίζει νικητή ή χαμένο, μόνο λύσεις”.
Περισσότερα για τη Σοσιοκρατία
Ποιες είναι οι τυπικές καταστάσεις, όπου οι Οργανώσεις θα σκεφτούν σοβαρά να χρησιμοποιήσουν τη Σοσιοκρατία στο έργο τους;
Μετά από την πρώτη φάση των πρωτοπόρων, όταν η διαδικασία διαφοροποίησης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και οι ιδρυτές νιώθουν όλο και περισσότερο την ανάγκη να δημιουργήσουν τομείς και να δοκιμαστούν περισσότερα άτομα με καθαρές υπευθυνότητες, τότε ψάχνουμε λοιπόν οργανωτικές ιδέες που να μοιράζουν την υπευθυνότητα σε όλους τους συμμετέχοντες. Η πρόκληση από την πλευρά των ηγετών είναι να παραδώσουν την εξουσία και ν’ αφήσουν τομείς υπευθυνότητας και από την πλευρά των συνεργατών υπάρχει η πρόσκληση ν’ αναλάβουν υπευθυνότητα και να αυτοοργανωθούν. Εκεί μπορεί η σοσιοκρατική οργανωτική μέθοδος να βοηθήσει πάρα πολύ.
Από την άλλη πλευρά, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι δομές συγκατοίκησης, οι Συνεταιρισμοί τροφίμων και τα ελεύθερα σχολεία αναζητούν οργανωτικές μορφές, στις οποίες κανείς να μην ορίζεται πάνω από τον άλλο και συγχρόνως να μπορούν και να πάρουν αποτελεσματικές αποφάσεις. Σε αυτό το σημείο θέλουμε να αποχαιρετίσουμε τις μη παραγωγικές ομαδικές συναντήσεις και τις πολύωρες κουβέντες σε συμβούλια και συνελεύσεις και βρίσκουμε στη ΣKM τη μέθοδο, όπου όλοι μπορούν να συναποφασίζουν με πολύ αποδοτικό τρόπο και με μία ευφυή κυκλική δομή. Ο στόχος εδώ είναι ακριβώς όπως και στις επιχειρήσεις, να μοιραστεί η υπευθυνότητα σε πολλούς και να ληφθεί μία υψηλή δέσμευση για την επίτευξη του στόχου.
Όποιος έχει “μολυνθεί” από αυτή τη μέθοδο, δε θέλει να εργαστεί διαφορετικά. Επιτέλους υπάρχει μια ευφυής οργανωτική δομή που βρίσκει λύσεις τις οποίες ψάχναμε εδώ και καιρό για μια πραγματική συμμετοχή, όχι μόνο με την έννοια του μιλάμε μαζί αλλά και παίρνουμε μαζί την ευθύνη. “Όλοι για έναν στόχο, αυτό είναι ένα πολύ ωραίο αίσθημα, χρειαζόμαστε κοινούς στόχους“. Δεν ψάχναμε για δομές που να μας επιτρέπουν να συνεργαστούμε; Εδώ είναι! Απλά και καθαρά.
Πώς μπορεί κανείς να “μάθει“ τη Σοσιοκρατία;
Η σοσιοκρατική μέθοδος κυκλικής οργάνωσης ΣKM εισάγεται στην Οργάνωση από έμπειρους ειδικούς στη Σοσιοκρατία (CSE – Certified Sociocratic Experts) με τη βοήθεια μιας καλά προετοιμασμένης και σε περισσότερα βήματα εφαρμοζόμενης διαδικασίας Change management. Διαρκεί κατά μέσο όρο ένα με δύο χρόνια μέχρι να εξοικειωθούν όλοι οι συμμετέχοντες με το σοσιοκρατικό τρόπο λήψης αποφάσεων, έτσι ώστε να μπορεί να τρέξει η διαδικασία και χωρίς εξωτερικούς συμβούλους.
Περισσότερες πληροφορίες στο www.sociocracy.gr